|
กัลยาณตรกถา ว่าด้วยคนดีกว่า
อยํ วุจฺจติ ปุคฺคโล กลฺยาเณน กลฺยาณตโรติ. องฺ. เอก. (บาลี) ๒๘/๒๐๘.๒/๑๕๖ บุคคลนี้เรียกว่า คนดียิ่งกว่าคนดีทั่วไป
ความแตกต่างระหว่าง ''คนดี'' และ ''คนดียิ่งกว่า''
 (เปิดอ่าน11916) |
26/6/2568 |
|
|
อนุสติฐานกถา ว่าด้วยเหตุแห่งการระลึกถึง
อิทํ อานนฺท อนุสฺสติฏฺฐานํ เอวํ ภาวิตํ เอวํ พหุลีกตํ สติสมฺปชญฺญาย สํวตฺตตีติ ฯ (องฺ.ปญฺจก. (บาลี) ๒๒/๓๐๐.๗/๓๖๓) ฐานแห่งอนุสตินี้ที่บุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อสติสัมปชัญญะ พระพุทธไตรรัตนนายก หรือ หลวงพ่อโต จัดเป็นฐานแห่งพุทธานุสติชั้นเลิศ คู่บ้านคู่เมืองมาเป็นเวลากว่า ๗ ศตวรรษจึงมีพลังอันเข้มขลังศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวพุทธจากทิศานุทิศพากันมากราบไหว้บูชา (เปิดอ่าน27149) |
10/4/2568 |
|
|
สนันตนกถา ว่าด้วยเรื่องโบราณ
สจฺจํ เว อมตา วาจา แปลความว่า วาจาจริงเป็นสิ่งไม่ตาย (สํ.ส. ๑๕/๒๗๘, ขุ.สุ. ๒๕/๔๑๒, ขุ.เถร. ๒๖/๔๓๔) เมื่อจะพูดความจริงที่กล่าวออกไปนั้นต้องมี อัตถะ (ประโยชน์) และเป็นธรรม (ความถูกต้องและเหมาะสม) ความจริงบางอย่าง หากพูดออกไปแล้วอาจก่อให้เกิดความขัดแย้ง ก็ไม่จำเป็นต้องพูด (เปิดอ่าน26544) |
9/4/2568 |
|
|
ธรรมฉันทกถา ว่าด้วยความใฝ่ดี
กุสลธมฺมจฺฉนฺโท ทุลฺลโภ โลกสฺมึ แปลความว่า ความพอใจในธรรมที่เป็นกุศล หาได้ยากในโลก (องฺ. ปญฺจก.๒๒/๔๙๑/๓๖๗) ความพอใจธรรมที่เป็นกุศล นั่นคือความใฝ่ดี ซึ่งตรงกับคำว่า ''รักดี'' เป็นคนรักดีเพราะมีธรรมฉันทะคือความใฝ่ดีภายในในจิตใจ เป็นคนประเภทปฏิโสตคามี (เปิดอ่าน50722) |
20/2/2568 |
|
|
สาราณียธรรมกถา ว่าด้วยธรรมเป็นเหตุให้ระลึกถึงกัน
ยมฺปิ ภิกฺขเว ภิกฺขุ ยานิ ตานิ สพฺรหฺมจารีนํ อุจฺจาวจานิ กึกรณียานิ ตตฺถ ทกฺโข โหติ อนลโส ตตฺรุปายาย วีมํสาย สมนฺนาคโต อลํ กาตุ อลํ สํวิธาตุ อยมฺปิ ธมฺโม สาราณีโย (แม้ข้อที่ภิกษุเป็นผู้ขยันไม่เกียจคร้านในกิจธุระใหญ่น้อยของเพื่อนสพรหมจารีทั้งหลาย ประกอบด้วยปัญญาพิจารณาหาอุบายในกิจธุระนั้นๆ ทำเองก็ได้ จัดการให้คนอื่นทำก็ได้ นี้เป็นสาราณียธรรมคือเหตุให้บุคคลระลึกถึงกัน) (องฺ.ทสก. (ไทย) ๒๔/๑๗/๓๒) (เปิดอ่าน46870) |
19/2/2568 |
|
|
จตุพลกถา ว่าด้วยกำลังสี่ประการ
จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว พลานิ เป็นต้น แปลความว่า ภิกษุทั้งหลาย กำลัง ๔ ประการเหล่านี้ ๔ ประการเป็นไฉน คือ ปัญญาพละ กำลังปัญญา ๑ วิริยพละ กำลังความเพียร ๑ อนวัชชพละ กำลังการงานไม่มีโทษ ๑ สังคหพละ กำลังการสงเคราะห์ ๑ (เปิดอ่าน43956) |
18/2/2568 |
|
|
ธัมมสังคหกถา ว่าด้วยการสงเคราะห์ด้วยธรรม
อามิสสงฺคโห จ ธมฺมสงฺคโห จ อิเม โข ภิกฺขเว เทฺว สงฺคหา เป็นต้น แปลความว่า การสงเคราะห์ด้วยอามิส ๑ การสงเคราะห์ด้วยธรรม ๑ ภิกษุทั้งหลาย การสงเคราะห์ ๒ อย่างนี้แล ภิกษุทั้งหลาย บรรดาการสงเคราะห์ ๒ อย่างนี้ การสงเคราะห์ด้วยธรรมเป็นเลิศ (เปิดอ่าน43175) |
17/2/2568 |
|
|
พหุการธรรมกถา ว่าด้วยธรรมมีอุปการะมาก
บุคคลผู้หวังความเจริญก้าวหน้าในชีวิตจึงควรน้อมนำเอาพหุการธรรม ๔ ประการนี้ไปประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ควรตั้งเป้าหมายชีวิตว่าตนเองต้องการจะเป็นอะไรในอนาคต เมื่อกำหนดเป้าหมายชัดเจนแล้วก็ดำเนินชีวิตไปสู่เป้าหมายนั้นด้วยอาศัยธรรม ๔ ประการ (เปิดอ่าน41959) |
14/2/2568 |
|
|
วรพลกถา ว่าด้วยกำลังอันประเสริฐ
การศึกษาสร้างพลังปัญญาให้แก่สังคมโดยรวม เพราะ "กำลังปัญญาประเสริฐยอดเยี่ยมกว่ากำลังทั้งหลาย เพราะว่าบัณฑิตผู้มีกำลังปัญญาสนับสนุนย่อมได้รับความเจริญ" (เปิดอ่าน37564) |
7/2/2568 |
|
|
เถรธัมมกถา ว่าด้วยธรรมของพระเถระ
ธรรมของพระเถระ ๕ ประการ : ภิกษุผู้เถระประกอบด้วยธรรม ๕ ประการนี้แล ย่อมเป็นผู้ปฏิบัติเพื่อเกื้อกูลแก่คนหมู่มาก เพื่อความสุขแก่คนหมู่มาก เพื่อประโยชน์แก่คนหมู่มาก (เปิดอ่าน39403) |
4/2/2568 |
|
|
