วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร ถนนประชาธิปก แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร

ลำดับที่ ๘๖

                                                    พระพรหมบัณฑิต
                                       (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙, ศ.,ดร.)
                          ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์, กรรมการมหาเถรสมาคม,
                        เจ้าคณะภาค ๒, เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร
                        อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

                                                   การให้ธรรมชนะการให้ทั้งปวง*

         พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญธรรมทานว่าเป็นเลิศ ดังพุทธศาสนสุภาษิตว่า สพฺพทานํ ธมฺมทานํ ชินาติ แปลว่า การให้ธรรมชนะการให้ทั้งปวง

          บุคคลผู้จะให้ธรรมเป็นทานต้องไม่มีธรรมมัจฉริยะ คือความตระหนี่ในปริยัติธรรม เมื่อได้ความรู้เกี่ยวกับธรรมแล้วก็ปรารถนาที่จะเผยแผ่ต่อไปเพราะพิจารณาเห็นว่าการประกาศธรรมก็เหมือนการจุดเทียน ถ้าสงวนความรู้เกี่ยวกับธรรมไว้เฉพาะตน ก็เหมือนการจุดเทียนเพียงเล่มเดียว แสงสว่างก็อยู่ในวงจำกัด แต่ถ้าอนุญาตให้คนอื่นใช้เทียนของตนมาจุดต่อๆ กันไป แสงสว่างก็ขยายเป็นวงกว้างยิ่งๆ ขึ้นไป

          ธรรมทานมีอานิสงส์มากเพียงไร สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพรรณนาอานิสงส์ของการศึกษาธรรมไว้ ๕ ประการ คือ
               ๑) ย่อมได้เรียนรู้สิ่งที่ยังไม่เคยเรียนรู้
               ๒) สิ่งที่เคยเรียนรู้แล้วย่อมเข้าใจชัดเจนยิ่งขึ้น
               ๓) แก้ข้อสงสัยเสียได้
               ๔) ทำความเห็นให้ถูกต้องได้
               ๕) จิตของผู้ศึกษาธรรมย่อมผ่องใส

          เมื่อผู้ศึกษาธรรมมีจิตผ่องใสย่อมเข้าใจความจริงและเข้าถึงสัจธรรมได้ง่าย สมดังพระพุทธพจน์ที่ว่า "ห้วงน้ำที่ไม่ขุ่นมัว ใสสะอาด บุคคลผู้มีตาดี ยืนอยู่บนฝั่ง พึงมองเห็นหอยโข่งและหอยกาบบ้าง" ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะน้ำไม่ขุ่นมัว แม้ฉันใด ผู้เห็นภัยในวัฏสงสารนั้นจักรู้ประโยชน์ตน รู้ประโยชน์ผู้อื่น รู้ประโยชน์ทั้งสอง หรือจักทำให้แจ้งซึ่งญาณทัสสนะอันประเสริฐ อย่างสามารถอันวิเศษยิ่งกว่าธรรมของมนุษย์ ด้วยจิตไม่ขุ่นมัว ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะจิตไม่ขุ่นมัว ฉันนั้นเหมือนกัน

*จากพระธรรมเทศนา ๕๗ กัณฑ์ เรื่องธรรมทานกถา ว่าด้วยการให้ธรรม
สมัยดำรงสมณศักดิ์ที่ พระราชวรมุนี (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙.,Ph.D)
รับพระราชทานถวายในการ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
เสด็จฯ ในการทรงบำเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุประทาน
ทรงพระราชอุทิศถวายสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ณ ศาลาเริง วังไกลกังวล หัวหิน
จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เมื่อวันพุธที่ ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๒