วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร ถนนประชาธิปก แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร

ลำดับที่ ๙๓

                                                    พระพรหมบัณฑิต
                                       (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙, ศ.,ดร.)
                          ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์, กรรมการมหาเถรสมาคม,
                        เจ้าคณะภาค ๒, เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร
                        อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

                           ผู้บูชาเขาย่อมได้รับการบูชาตอบ ผู้ไหว้เขาย่อมได้รับการไหว้ตอบ*

         อยากได้ความสุขประเภทไหน ก็ถวายสิ่งนั้นแก่พระอริยสงฆ์ หรือแก่สมมติสงฆ์ผู้เป็นเนื้อนาบุญ เป็นบุญเขต ให้สิ่งใด ก็จะได้สิ่งนั้น ถวายทานอันเลิศ ก็ได้สิ่งอันเลิศตอบแทน ดังพระบาลีว่า อายุโท พลโท ธีโร เป็นต้น แปลว่า ธีรชนคือนักปราชญ์ผู้มีปัญญา ให้อายุ ย่อมได้อายุตอบแทน ให้วรรณะ ย่อมได้วรรณะตอบแทน ให้สุขะหรือความสุข ย่อมได้รับความสุขตอบแทน ให้พละ ก็จะได้พละกำลังตอบแทน ให้ปฏิภาณ ก็ย่อมได้ปฏิภาณตอบแทน อยากได้สิ่งใดตอบแทน ต้องให้สิ่งนั้นก่อน ดังพุทธศาสนสุภาษิตที่ว่า ปูชโก ลภเต ปูชํ วนฺทโก ปฏิวนฺทนํ ผู้บูชาเขาย่อมได้รับการบูชาตอบ ผู้ไหว้เขาย่อมได้รับการไหว้ตอบ เมื่ออยากได้อะไร ต้องลงทุนทำก่อน อยากได้รับเกียรติก็ต้องรู้จักให้เกียรติคนอื่นก่อน อยากให้คนอื่นไหว้ต้องรู้จักไหว้คนอื่นก่อน อยากได้ไมตรีจิตต้องให้ไมตรีก่อน ในการทำบุญก็เช่นเดียวกัน อยากได้อานิสงส์ประเภทไหน ก็ต้องทำบุญประเภทนั้นอยากได้อายุ วรรณะ สุขะ พละ ปฏิภาณ ก็ต้องทำบุญดังต่อไปนี้

          ข้อที่ ๑ อายุ อยากได้อายุต้องให้อายุ ด้วยการปล่อยสัตว์ ปล่อยปลา เพราะว่าชีวิตเป็นสิ่งที่สัตว์ทั้งหลายหวงแหน ดังโคลงโลกนิติที่ว่า

                    ช้างม้าเมียมิ่งแก้ว เงินทอง
            ตัวมิตายจักปอง ย่อมได้
            ชีวิตสิ่งเดียวของ หายาก
            ใช่ประทีปเทียนไต้ ดับแล้วจุดคืน

          การรักษาชีวิต รักษาสุขภาพเอาไว้ได้จึงเป็นสิ่งประเสริฐ ดังพระบาลีว่า อโรคฺยปรมา ลาภา ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ เมื่อรู้อย่างนี้จะทำอย่างไรจึงจะมีอายุยืนนาน จะเป็นคนปราศจากโรคภัยไข้เจ็บต้องให้อายุด้วยปล่อยสัตว์ ปล่อยปลา อุปัฏฐากบำรุงพระภิกษุผู้ป่วยไข้หรือภิกษุผู้อาพาธ
          ข้อที่ ๒ วรรณะ แปลว่า การมีผิวพรรณสดใส สิ่งนี้มาจากการให้วรรณะพระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า วตฺถโท โหติ วณฺณโท แปลความว่า ผู้ให้ผ้าเครื่องนุ่งห่ม ชื่อว่าให้วรรณะใครอยากได้ผิวพรรณงดงาม ก็ควรถวายผ้าจีวรแก่พระภิกษุสามเณร
          ข้อที่ ๓ สุขะ คือ ความสุข อยากจะได้ความสุข สะดวกสบายทางกาย ควรทำอย่างไร? พระพุทธเจ้าตรัสเอาไว้ว่า ยานโท สุขโท โหติ แปลความว่า ผู้ให้ยานพาหนะชื่อว่าให้ความสุข ทำอะไรจะมีแต่ความปลอดโปร่ง ไม่ติดขัด สร้างเรือถวาย หรือมีส่วนในการสร้างถนนหนทาง
          ข้อที่ ๔ พละ อยากได้กำลัง ต้องถวายภัตตาหาร ทำบุญวันนี้ก็ถวายภัตตาหารอยู่แล้ว
          ข้อที่ ๕ ปฏิภาณ ถ้าอยากจะมีปฏิภาณ ท่านบอกว่าต้องให้ธรรมะ การได้มีส่วนในการเผยแผ่ธรรมะไม่ว่าทางใดทางหนึ่ง ก็เป็นผู้มีส่วนแห่งการให้ปฏิภาณ

*จากพระธรรมเทศนา ๕๗ กัณฑ์ เรื่องทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์ของทาน
สมัยดำรงสมณศักดิ์ที่ พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙.,Ph.D)
แสดง ณ พระอุโบสถวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
วันที่ ๑๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๓