วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร ถนนประชาธิปก แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร

ลำดับที่ ๙๕

                                                    พระพรหมบัณฑิต
                                       (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙, ศ.,ดร.)
                          ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์, กรรมการมหาเถรสมาคม,
                        เจ้าคณะภาค ๒, เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร
                        อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

                                                   รูปํ ชีรติ มจฺจานํ นามโคตตํ น ชีรติ*

         ชีวิตเปรียบเหมือนเทียน จุดแล้วไม่ใช่ดับไปอย่างไร้คุณค่า แต่จุดแล้วเป็นเทียนส่องธรรม ที่ช่วยให้คนได้ฟังเทศน์ ดังนั้นชีวิตก็เหมือนเทียนส่องธรรมเล่มนี้ ตรงที่ว่าก่อนจะดับไปต้องทำความดีฝากไว้ในโลก เทียนเล่มนี้เมื่อจุดแล้วก็ต้องมุ่งไปสู่ความดับ แต่ก่อนจะดับก็ทำประโยชน์ในฐานะเทียนส่องธรรมดังคำประพันธ์ที่ว่า

                    เปลวเทียนละลายแท่ง เพื่อเปล่งแสงอันอำไพ
                    ชีวิตมลายไป เหลืออะไรทิ้งไว้แทน

          ก่อนที่ชีวิตจะดับเราต้องฝากความดีไว้กับโลกนี้บ้าง เพื่อเป็นอนุสรณ์ชีวิต ดังพระบาลีที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า รูปํ ชีรติ มจฺจานํ นามโคตฺตํ น ชีรติ แปลความว่า ร่างกายเปื่อยสลายผุผังไป แต่ชื่อเสียงคุณความดีหาดับสลายไปไม่ แม้ร่างกายจะดับไปแล้ว แต่คุณงามความดีก็ยังอยู่ให้คนรุ่นหลังและญาติสนิทมิตรสหาย สัมพันธชนได้รำลึกนึกถึงประทับอยู่ในความทรงจำอีกนานเท่านาน เข้าทำนองที่ว่า "เหนื่อยแล้วก็เหนื่อยหาย แต่เครื่องหมายความดียังมีอยู่" นี้แหละคือคำตอบที่ว่า ทำไมชีวิตของคนเราจึงเป็นอมตะในโลกนี้ ความเป็นอมตะอยู่ที่ฝากความดีเป็นอนุสาวรีย์แห่งชีวิตให้คนรุ่นหลังได้จดจำนำไปเป็นคติเป็นแบบอย่าง พระพุทธเจ้าของเราแม้จะปรินิพพานมาแล้ว ๒๕๕๓ ปี แต่ก็ทรงเป็นอมตะในโลกนี้เพราะว่าคนทั่วโลกยังจดจำจารึกและปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธองค์

          พุทธองค์เสด็จดับขันธปรินิพพานแล้วก็ยังเป็นอมตะในพระองค์เองด้วยการเข้าถึงพระนิพพานซึ่งเป็นปรมัตถะ คือประโยชน์สุดท้ายปลายทางของชีวิต ที่ไม่ต้องเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป ชีวิตมนุษย์ที่เป็นชาวพุทธทุกคนล้วนมีพระนิพพานเป็นจุดหมายปลายทาง ตราบเท่าที่เรายังไม่บรรลุพระนิพพาน ชีวิตของเรายังต้องเวียนว่ายตายเกิดต่อไป จึงจำเป็นต้องมีบุญกุศลเป็นเสบียงติดตามตัวไปสู่ปรโลก

          ดังที่ท่านกล่าวไว้ว่า ชีวิตคือการเดินทาง เรือนร่างคือศาลาอาศัย บาปคือพวกปล้น บุญกุศลคือสมบัติใหญ่ บาปพาไปสู่ทุคติ บุญกุศลพาไปสู่สุคติ ชีวิตที่ทำคุณงามความดีเป็นประโยชน์ไพศาลแก่ประเทศชาติ พระศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย์ชื่อว่ามีบุญกุศลเป็นเสบียงนำส่งไปสู่สุคติในสัมปรายภพ ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า ปุญฺญานิ ปรโลกสฺมึ ปติฏฺฐา โหนฺติ ปาณินํ แปลความว่า บุญทั้งหลายเป็นที่พึ่งของสัตว์ในปรโลกเบื้องหน้า

          คำว่าบุญเป็นชื่อของความสุข บุญจะติดตามเราไปสู่ภพภูมิเบื้องหน้าเหมือนเงาเฝ้าติดตามตน เพราะฉะนั้น โบราณาจารย์จึงกล่าวว่า

                    บุญเป็นเงาเฝ้าตามติด
                    บุญเป็นมิตรในทุกที่
                    คอยช่วยเหลือเอื้ออารี
                    ห่างราคีปลอดโพยภัย
                    บุญพิทักษ์บุญรักษา
                    บุญนำพาพบสุกใส
                    แม้ล่วงลับดับชีพไป
                    บุญส่งให้ถึงสุขาวดี

*จากพระธรรมเทศนา ๕๗ กัณฑ์ เรื่องอโมฆชีวิตกถา ว่าด้วยชีวิตที่ไม่สูญเปล่า
สมัยดำรงสมณศักดิ์ที่ พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙.,Ph.D)
แสดงในงานบำเพ็ญกุศลสัตตมวารครบ ๗ วัน นางจุฬารัตน์ บุณยากร
อดีตผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
ณ บ้านเลขที่ ๗๗/๓๗ หมู่ ๒ ถนนบางกรวย-ไทรน้อย ตำบลบางเลน
อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี
เมื่อวันที่ ๒ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๔