วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร ถนนประชาธิปก แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร

ลำดับที่ ๑๐๓

                                                    พระพรหมบัณฑิต
                                       (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙, ศ.,ดร.)
                          ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์,  กรรมการมหาเถรสมาคม,
                        เจ้าคณะภาค ๒, เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร
                        อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สิ่งที่ขัดขวางการทำความดี*

มาร แปลว่า สิ่งที่ขัดขวาง ใครที่ทำความดีมารจะเข้ามายั่ว ทำให้เกิดอุปสรรคเหมือนพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก่อนจะตรัสรู้ ได้ตัดสินพระทัยแน่วแน่ว่า เมื่อลาดบัลลังก์แล้วจะต้องสละเลือดเนื้อชีวิตจนกว่าจะได้เป็นพระพุทธเจ้า จึงตั้งพระทัยแน่วแน่ที่จะตรัสรู้ พระยามารกลัวว่าพระองค์จะได้เป็นพระพุทธเจ้า จึงมาขัดขวางในการบำเพ็ญเพียรครั้ง
สุดท้าย พระองค์ได้มีชัยชนะเหนือพระยามารสำเร็จเป็นพระพุทธเจ้า อย่างไรก็ตามมารเป็นเครื่องทดสอบการทำความดี มารไม่มี บารมีไม่เกิด เพราะมารมีบารมีจึงเกิด ความเข้มแข็งของคนเรานั้นเกิดมาได้เพราะมีอุปสรรค เหมือนกับว่าวที่จะขึ้นสู่ที่สูงได้เพราะมีลมต้าน ส่วนคนจะขึ้นสู่ที่สูงได้เพราะมีอุปสรรคต้านแล้วสามารถเอาชนะอุปสรรคนั้น เหตุใดการทำความดีแต่ละครั้งมักมีอุปสรรคอยู่เสมอ เพราะการทำความดีอาจจะทำให้โดดเด่นเกินหน้าคนอื่นเขา ดังที่หลวงวิจิตรวาทการ ประพันธ์ไว้ว่า

อันที่จริงคนเขาอยากให้เราดี
แต่ถ้าเด่นขึ้นทุกทีเขาหมั่นไส้
จงทำดีแต่อย่าเด่นจะเป็นภัย
ไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน

*จากพระธรรมเทศนา ๕๗ กัณฑ์ เรื่องปริจาคกถา ว่าด้วยความเสียสละ
สมัยเป็นพระมหาประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.๙
แสดงในงานฉลองอายุวัฒนมงคลสมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร)
ณ วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ เมื่อวันที่ ๘ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๒๙